MARUNEVİÇ Mariya

 Mariya Vasilyevna Maruneviç (1937-2004) – bilimci, gagauzolog, etnograf, üüredici, cümnä hem politika zaametçisi.

 Erleşmä: Komrat kasabası.

 Mariya Vasilyevna Maruneviç duudu oktäbri ayın 25-indä 1937 yılda Komratta çiftçi aylesindä.

 1945 yılda Mariya Vasilyevna gider birinci klasa. Başlankı şkolayı başardıktan sora bobası kararlȇȇr, ani o diil lääzım başka üürensin, ama üüredicilär hem kızkardaşları inandırȇrlar bobasını, ani kız lääzım ilerletsin üürenmesini.

 Bitirip 1952 yılda edi klas Komrat şkolasında o girer üürenmää A.Makarenko adına Tiraspol pedagogika uşçilişçesinä, angısını başardı 1956 yılda. 1956 yılın avgust ayından 1957 yılın iyül ayınadan o işledi Komrat internat şkolasında pioner öndercisi.

 Ama Mariya Vasilyevna istärdi ilerletmää üürenmesini da 1957 yılda girdi V.İ. Lenin adına Kişinöv devlet universitetinä istoriya-filologiya fakultetin istoriya bölümünä. 1958-1960 yıllarda barabar D.N. Tanasogluylan respublika radiosunda götürer kolverimneri gagauz dilindä. Universitettä o tanışȇr S.S. Kurogluylan, N.H. Tufarlan, G.A. Gaydarcıylan, S.S. Bulgarlan. Burada o meraklanȇr aaraştırma zaametinnän, zanaatlanȇr gagauzların etnografiyasınnan, ne verer ona kolaylık 1962 yılda girmää işä Moldova Sovet Soţialist Respublikası Bilim akademiyanın İstoriya institutunun etnoigrafiya hem incä zanaat sektoruna.

 Kararlayıp baalamaa ecelini bilimnän, 1969 yılda Mariya Maruneviç başlȇȇr üürenmeyi Etnografiya, incä zanaat hem folklor bölümün aspiranturasında, angısını bitirer 1972 yılda, ilerleder kandidat disertaţiyasını “Народное жилище гагаузов Пруто-Днестровского междуречья (XIX- начало XX вв.)”. Koruyȇr onu iyünün 7-sindä 1977 yılda Sovet Birlii Bilim Akademiyası N.N. Mikluho-Maklay adına Etnografiya intitutunda.

 Mariya Vasilyevna için bu meraklı hem kısmetli zamandı: bilim uurunda şannı insannarlan tanışmaklar, etnografiya ekspediţiyaları, bilim konferenţiyaları, ilk monografiya tiparlanması. O becerärdi hem beenärdi çalışmaa. Kolegaları nışannȇȇrlar, ani onun çalışmakları gagauz etnografiyasında – üüsek profesionalizma hem bilim etika örnää.

 Herzaman Mariya Vasilyevna yardım edärdi hem destek olardı hepsinä, kim danışardı ona. Bilim Akademiyasında onu sayardılar. Onuştan 1986 yılda o seçildi önderci çalışmak grupasına, ki Akademiyada açılsın Gagauzologiya bölümü. Kuruldu bölüm 1987 yılda. Burada Mariya Maruneviç çalıştı 1990 yıla kadar.

 Çalışarak Bilim Akademiyasında o pay aldı çoyu bilim hem bilim-praktika konferenţiyalarda, seminarlarda, simpoziumnarda. Tiparladı 30-dan zeedä bilim işi, onnarın arasında üç monografiya.

 90-ıncı yılların olayları başladıynan, Mariya Vasilyevna çıkȇr akademiyada. O girer “Gagauz halkı” halk akıntısına da zanaatlanȇr cümnä hem politika işinnän.

 Mariya Vasilyevna kurdu “Gagauziya karıları” cümnä akıntısını, çok zaamet koydu, ki Moldovanın üülen tarafında olsun televideniya.

 1991 yılda o oldu Gagauz Respublikası Üüsek Nasaatın deputatı. Hep o yılda Moskvada Dünnä Kongresindä bütün dünneyä bildirdi gagauzları.

 Mariya Maruneviç hazırladı türlü lääzımnı dokumentleri, ki dooru, bilim tarafından açıklamaa Gagauziya ATB-nın kurulmasını.

 Açan açıldı Komrat devlet universiteti, Mariya Vasilyevna döndü bilim uuruna. O çok yıl üüredicilik etti “Cümnä disţiplinalar” kafedrasında, götürdü “Gagauz halkının istoriyası” kursunu.

 2001 yılda tamannanȇr onun en büük istedii – avtonomiyada ofiţial uurda oluşȇr Gagauziya bilim aaraştırmalar hem metodika çalışmalar merkezi. M.V. Maruneviç olȇr onun başı. Kısa vakıdın içindä o hazırladı hem geçirdi bir sıra halklararası konferenţiya da tiparladı konferenţiya materiallarını, çıkardı diktant toplumunu gagauz dilindä, tipara hazırladı “Gagauz halkının istoriyası için lekţiyalar kursunu”.

 Onun vardı çok ideyaları, plannarı... Ama fevralın 15-indä 2004 yılda Mariya Vasilyevna Maruneviç geçindi.